Türk dili ve edebiyatı ile ilgili hangi bilgi, beceri, tutum ve davranışların, hangi yaş düzeylerindeki öğrenci gruplarına, hangi yöntemlerle kazandırılacağı, MEB tarafından onaylanan öğretim programları ve ilgili mevzuatta belirtilmiştir.
Türk dili ve edebiyatı öğretmeni, bu program çerçevesinde,
- Eğitim vereceği grubun düzeyine uygun bir çalışma planı hazırlar,
- Kendisine ayrılan ders saatlerinde bu planı uygulayarak öğrencilere alanı ile ilgili bilgi ve beceri kazandırır,
- Öğrencilerin başarılarını değerlendirir, başarıyı artırıcı önlemler alır,
- Eğitici kol çalışmalarında görev alarak öğrencilerin yeteneklerini geliştirici etkinlikler düzenler,
- Öğrencilerin gelişimlerini izler, sorunlarının çözümüne yardımcı olur,
- Alanı ile ilgili gelişmeleri izler, bunların öğretim programlarına yansıtılması için ilgililere önerilerde bulunur,
- Nöbetçi olduğu günlerde, okulun düzen ve disiplinini sağlamak üzere görev yapar,
- Sınıf öğretmeni olarak, öğrencilerin alan ve ders seçmelerine yardımcı olur, yönetimle ilişkilerini sağlamaya çalışır.
Türk dili ve edebiyatı öğretmeninin hem alanı hem de öğretmenlik mesleği ile ilgili niteliklere sahip kimseler olmaları gerekir. Türk dili ve edebiyatı öğretmeni olmak isteyenlerin;
- Üst düzeyde akademik yeteneğe sahip,
- Sözel yeteneği gelişmiş,
- Dil ve edebiyata ilgi duyan,
- İnsanlarla iyi iletişim kurabilen,
- Düşüncelerini başkalarına açık bir biçimde aktarabilen,
- İyi bir öğrenme ortamı sağlayabilen,
- Dikkatli, işine özen gösteren,
- Mesleğinin sorunları ile ilgilenen ve çözüm yolları bulmaya çalışan,
- İnsanlarla iyi iletişim kurabilen; sevecen, hoşgörülü, sabırlı,
- Öğrencilerin duygu ve düşüncelerini anlayabilen,
- Kendini geliştirmeye istekli, coşkulu, yaratıcı kimseler olmaları gerekir.
Türk dili ve edebiyatı öğretmenleri, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaöğretim kurumlarında, özel okul ve dershanelerde branşlarında çalışabilirler.
Türk dili ve edebiyatı dersi dışında, Türkçe derslerine de girebilirler.
Türk dili ve edebiyatı öğretmenleri, iş bulmakta zorluk çekmemektedirler. Öğretmenler rotasyona tabi tutulduklarından ve zorunlu hizmetleri dolayısıyla yurdun her kesiminde görev yapmak durumundadırlar. Yazar, şair, araştırmacı olabilecekleri gibi köşe yazarı olarak da çalışabilirler. Radyo-TV ve basılı yayın kuruluşlarında çalışma olanakları bulunmaktadır. Öğretmenlik dışında sayılan bu çalışma yerleri, kişinin kendini yetiştirme durumuna, ilgisine ve ideallerine göre şekillenmektedir.
Eğitim Fakültelerinin "Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği" bölümünde eğitim süresi 5 yıldır.
Eğitimde şu dersler verilmektedir:
a- Teorik eğitim;
Türkçe Kompozisyon, Osmanlıca, Türk Dilbilgisi, Yeni Türk Edebiyatı, Eski Türk Edebiyatı, Edebiyat Bilgileri ve Teorisi, Diksiyon, Yabancı Dil, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Beden Eğitimi, Türk Edebiyat Tarihi, Eğitim Bilimine Giriş, Eğitim Sosyolojisi, Eğitim Psikolojisi, Türk Lehçeleri, Genel Öğretim Metodları, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Türk Halk Edebiyatı, Batı Edebiyatı, Eski Türk Dili, Rehberlik, Özel Öğretim Metodu, Öğretmenlik Dilbilgisi, Tiyatro Bilgileri.
Öğrenciler eğitimleri sırasında okullarda uygulama yapmaktadırlar.
Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı orta dereceli okullarda öğretmen olarak çalışanlar Müdür Yardımcısı ve Müdür olabilmekte, Milli Eğitim Müdürlüklerinde, Milli Eğitim Bakanlığı merkez birimlerinde idari görevler alabilmektedirler.
MEB’ce açılan sınavda başarılı olurlarsa “Eğitim Yöneticiliği” yapabilirler.
Üniversitelerde akademik kariyeri seçenler profesörlüğe kadar yükselebilirler.